Muzika i šah!

 Godine 1607. prvi balet sa šahovskom temom bio je Ballet des Echecs, izveden za Henrija IV iz Francuske.

Francois-Andre Danican Philidor (1726-1795) je bio poznati muzički kompozitor. Šahu su ga privukli muzičari na dvoru francuskog kralja, koji su igrali šah tokom perioda neaktivnosti. Sa 11 godina komponovao je muziku za Luja XV. Rano je zarađivao za život komponujući muziku i dajući časove muzike. Godine 1765. komponovao je operu Tom Jones. U svojoj karijeri napisao je preko 20 opera. Operna kuća u Parizu ima bistu Filidora.

Godine 1810. Traugott Eberwein (1775-1831) komponovao je operu Das Schachturnier (šahovski turnir).

Tokom 1850-ih, Paul Morphy (1837-1884) bio je u stanju da zapamti bilo koje muzičko djelo nakon što ga je čuo samo jednom.

1860-ih, šahista Armand Blackmar (1826-1888) bio je profesor muzike i muzički izdavač.

Tokom 1870-ih, šahovski problematičar Sam Loyd (1841-1911) posjedovao je lanac muzičkih prodavnica.

U 1880-im, Johannes Zukertort (1842-1888) bio je muzički kritičar i pijanista.

Godine 1910. Leevi Antii Madetoja (1887-1947) komponovao je svitu Shakkipeli (Igra šaha). Komponovan je za dramu Shakkipeli Eina Leina (1878-1926).

Dr Siegbert Tarrasch (1862-1934) je jednom napisao: "Šah, kao i ljubav, kao i muzika, ima moć da usrećuje ljude."

Eugene Znosko-Borovsky (1884-1954) bio je muzički kritičar.

Godine 1925. Petr Petrovič Saburov (Sabouroff) (-1932) komponovao je Ljubavnu simfoniju za veliki orkestar. Jedno od djela zvalo se Simultane šahovske partije. Kompozicija je prvi put odsvirana u "Concert Classique" u Monte Karlu maja 1924. Saburov je svojevremeno bio predsjednik Panruskog šahovskog saveza i Petrogradskog šahovskog kluba.

Godine 1927. Henri Rabaud (1873-1949) je komponovao Le Jouer D'echecs (Šahovski igrač). Djelo je muzika za istoimeni film, koji je režirao Raymond Bernard.

1930-ih poznati GM Mark Taimanov je počeo da pohađa časove klavira, pa se čak pojavio i u filmu pod nazivom Beethovenov koncert. Kasnije je postao koncertni pijanista. Studirao je na Lenjingradskom konzervatorijumu. Isto tako, dirigovao je nizom koncerata širom SSSR-a sa svojom suprugom, Ljubov Bruk. Nadalje, uvršten je u Philipsovu kolekciju 100 najvećih pijanista 20. stoljeća.

U junu 1937. na svjetskoj izložbi u Parizu izveden je 50-minutni balet pod nazivom Šah-mat. Balet je komponovao Sir Arthur Bliss (1891-1975), a koreograf je bila Ninette de Valois (koja nije znala ništa o šahu). Balet je napisan na zahtjev baleta Sadler's Wells za njihovu posjetu Parizu 1937. godine.

Tokom 1940-ih, Harold Schonberg (1915-2003) je bio muzički kritičar i imao je strast za pisanjem o šahu.

Godine 1945. Vitorio Rieti (1898-1994) komponovao je Šahovsku serenadu: suita za dva klavira, četvororučna.

Godine 1947. u Londonu je izvedena opereta Morski kadet koja je predstavljala partiju živog šaha.

Godine 1950. Aristocratic Records je postao Chess Records. Ovo nema nikakve veze sa igrom šaha. Chess Records su osnovali Leonard i Phil Chess iz Čikaga. Bila je to eminentna blues etiketa 1950-ih i 1960-ih. Među izvođačima su bili John Lee Hooker, Bo Diddley, Chuck Berry, Muddy Waters i Ike Turner.

Bohuslav Martinu (1890-1959) je 1950-ih komponovao balet Echec au roi (Kraljev šah).

Pedesetih godina prošlog veka budući svjetski šampion u šahu GM Vasilij Smislov (1921-2010) bio je dobar bariton pjevač i bio je na audiciji za Boljšoj teatar.

Godine 1953. izveden je prvi balet na ledu sa šahovskom scenom, Sinbad Mornar na ledu. Klizači su odigrali partiju Morphy - Duke of Brunswick na ledu. Djelo je komponovao Reginald Charles Noel-Johnson.

Godine 1957. Jean Absil (1893-1974) je komponovao Eschecs, Svitu za klavir, op. 96.

Godine 1960. Wayne Shorter je komponovao The Chess Players na albumu The Big Beat grupe Art Blakey and the Jazz Messengers.

Godine 1965. slijepi muzičar Ray Charles (1930-2004) naučio je šah kako bi mu pomogao da se riješi navike droge i da mu pomogne u koncentraciji. Jedan od njegovih šahovskih partnera bio je Willie Nelson.

Godine 1965. Paul Reif je komponovao Philidorovu odbranu: muzičku šahovsku partiju.

Godine 1966. Grace Slick je otpjevala White Rabbit za album Conspicuous Only In Its Absence grupe Great Society. Godine 1967. snimljen je za album Surrealistic Pillow grupe Jefferson Airplane. Pjesma ima nekoliko referenci na šah.

Godine 1968. John White je komponovao Cello and Tuba Machine. Note koje svira tuba određivale su se potezima skakača na muzičkoj šahovskoj tabli.

Godine 1968. u Londonu je izveden balet pod nazivom Pješak za kralja 5. Za muziku su zaduženi Pink Floyd.

Godine 1971. grupa Yes je komponovala Your Move i uključila ga u The Yes Album. Tekstove je napisao Jon Anderson.

Godine 1971. Marcia Cohen je komponovala Chess Set; za udaraljke i elektronsku traku.

Godine 1971. Osvaldo Lacerda je komponovao Cromos: para Piano. Jedan od komada nosi naslov Jogando xadrez (Igranje šaha).

Godine 1971. Ladislav Simon (1929-) komponovao je Sachova Dama (šahovska kraljica). Bio je to bluz komad za džez orkestar.

Jan Kapr (1914-1988) je 1972. komponovao Šahovsku sonatu za dva klavira.

Godine 1973., grupa pod nazivom Flash napisala je pet pjesama sa šahovskim temama: None the Wiser (Kralj), Farewall Number One (Pion), Man of Honor (Vitez), Dead Ahead (Queen) i Bishop. Album se zvao Out of Our Hands.

Godine 1973. Ned Rorem je komponovao dnevnu muziku: za violinu i klavir. Jedna od djela se zove Igra šaha prije četiri stoljeća.

Godine 1974. bend pod nazivom Gryphon komponovao je album Red Queen to Gryphon Three. Album se sastoji od četiri instrumentalna komada pod nazivom Opening Move, Second Spasm, Lament i Chemate.

Godine 1979. Sten Hanson je komponovao The Chessmen of Mars za svoju Knjigu pjesama Johna Cartera.

Godine 1985. Rodney Waschka II je komponovao Euwe Suite, zasnovanu na partijama šaha koje je igrao Max Euwe.

Godine 1986. proizveden je mjuzikl Šah, stihove koji je napisao Tim Rajs. Bila je to najskuplja muzička predstava ikada sastavljena, koštala je preko 4 miliona dolara. Muziku su komponovali Benny Andersson i Bjorn Ulvaeus (obojica ranije iz grupe ABBA). Mjuzikl je inspirisan mečom za Svjetskog šampiona Fischer-Spassky.

Godine 1986. Adrian Cruft je komponovao šahovske komade (za trubu i klavir).

Godine 1986. Michael Nyman je komponovao Čovjeka koji je zamijenio svoju ženu za šešir. Ovo je opera u kojoj neurolog igra jednog od njegovih pacijenata.

Godine 1986. Huan Maria Solare je komponovao Ajedrez I y II (Chess I i II). Komad je baziran na pjesmi Horhea Luisa Borhesa (1899-1986) pod naslovom Ajedres.

Godine 1987. Wolfgang von Stuermer i Dietrich Eichman komponirali su Game and Earnest. To je komad za dva igrača koji nastupaju na šahovskoj tabli.

Godine 1988. otvorena je Brodvejska produkcija Šaha, ali je izgubila 6 miliona dolara i zatvorena nakon 68 nastupa.

Godine 1990. izveden je balet Ana, u koreografiji Šopinea, po motivima Luisa Kerola Kroz ogledalo. To je uključivalo igru šaha.

Godine 1992. Huan Maria Solare je komponovao Benoni za flautu, klarinet i violončelo.

Godine 1993. Aake Parmerud je komponovao Jeux Imaginaires. Zasnovan je na partiji između Karpova i Kasparova odigranoj na Svjetskom prvenstvu u šahu 1992. godine.

Godine 1994. Dougie MacLean je komponovao album Marching Mystery. Jedna od pjesama je o šahovskim igračima na ostrvu Lewis (misterija marširanja).

1996. napisana je kratka opera Skice šaha za dva soprana i šahovsku tablu. Zasnovan je na partiji šaha Kasparova i Ljubojevića odigranoj u Briselu 1987. godine.

Godine 1997. bend Isildurs Bane komponovao je MIND tom I. Kroz pjesmu se recituju potezi šahovske partije.

Muzičari koji su igrali šah: Jean Absil (kompozitor), Jon Anderson (Yes), Thomas Beecham (engleski dirigent), Ludwig Beethoven, Art Blakey (džez muzičar), Sir Arthur Bliss (majstor kraljičine muzike), Alex Borodin (ruski kompozitor ), David Bowie, Adolf Brodsky (violinista i dirigent), Clifford Brown (džez muzičar), John Cage, Enrico Caruso, Pablo Casals (violončelista), Ray Charles, Chopin, Bobby Darin, Neil Diamond, Antonin Dvorak, Mischa Ehlman (violinista ), Ferenc Erkel, Dizzy Gillespie, Gerry Goffin (kantautor), Leo Kahn (violinista), Gene Krupa (bubnjar), John i Lennon, John Lill (pijanista), Johnny Marks (napisao Rudolpha jelena crvenog nosa), Felix Mendelssohn, Yehudi Menuhin, Modest Musorgsky, Graham Nash (Crosby, Stills i Nash), Willie Nelson, David Oistrakh (violinista), Yoko Ono, Philidor, Gregor Piatigorsky (violončelista), Sergej Prokofjev (kompozitor), Helen Reddy, Ruggiero Ricci, Tim Rajs, Svjatoslav Rihter, N. Rimski-Korsakov, Monc Rozental (pijanista), , Artur Rubinštajn (pijanist), Robert Šuman, Dmitrij Šostakovič (kompozitor), Ringo Star, Isak Stern, Sting, Richard Strauss, Bjorn Ulvaeus (ABBA), Giuseppe Verdi (kompozitor), Heitor Villa-Lobos, Paul Whiteman (džez muzičar), Rudolf Wilmers ( pijanista) i Tadeusz Wronski (kompozitor).